Có những cuộc tình đã được xây đắp bằng con tim và cũng có những mối tình đã được xây dựng bằng lý trí. Bất cứ tình yêu nào cũng mầu nhiệm, thiêng liêng. Vì nó tuy hai mà cùng một nhịp diệu, cảm thông, hòa hợp trong cùng một thổn thức sau những giây phút dài im lặng của hai tâm hồn. Còn thiền quán là cái thấy, cái biết, cái cảm nhận của tình yêu. Nó cũng là sự hợp nhất của niềm vui và nổi khổ. Sự dung hòa hợp nhất đó tạo ra sự nhịp nhàng, hòa điệu và thăng bằng như hai cánh chim trên bầu trời cao đẹp.
Tôi thấy có rất nhiều cuộc tình đã đổ vỡ trong đau thương, tiếc nuối, trong ngậm ngùi, đắng cay. Sự đổ vỡ đó có nguyên nhân của nó. Tôi cũng thấy có những mối tình rất trọn vẹn, đầm ấm, yêu thương trong từng hơi thở, bước đi và nụ cười. Sự trọn vẹn ấy do những nguyên nhân nào mà thành tựu? Hãy thử đi tìm những nguyên nhân đổ vỡ trong tình yêu và thành tựu trong thiền quán.
Cái chính yếu của đổ vỡ trong tình yêu là thiếu thiền quán trong đời sống tình yêu. Khi tình yêu được khơi dậy bằng xác thịt thì sự mệt mỏi chán chường không sao tránh khỏi được. Thân xác của con người lúc mạnh, lúc yếu. Thân tâm của con người có lúc lành, lúc suy. Nếu tình yêu nhằm để thỏa mãn cho nhau về xác thịt, thì đó là tình yêu của dục vọng tầm thường, của đam mê phù phiếm. Sự đổ vỡ từ đó mà ra, sự ê chề từ đó mà phát sinh. Có những liều thuốc để chữa những cơn bệnh trầm kha đó mà không cần phải nhờ đến toa thuốc của bác sĩ, cũng như không cần phải tốn kém bạc tiền. Toa thuốc đó đã có sẵn trong lòng của mỗi chúng ta. Chúng ta chỉ cần mở mắt ra để thấy, mở tâm ra để nhìn và mở lòng ra để đón nhận. Thiền quán giúp cho ta thấy, biết và đón nhận một cách im lặng huyền diệu, chan hòa.
Cái thấy của thiền quán rất quan trọng trong đời sống tình yêu. Vì nhờ cái thấy đó, làm cho tình yêu thêm tươi mát, tươi thắm, và tươi đẹp giữa đất trời. Hạnh phúc hay đau khổ đều do TÂM ta tạo ra trong tình yêu. Tình yêu hạnh phúc là tình yêu thoát xác, thoát ly và thoát nợ với nhau. Tình yêu đó sẽ không còn sự bám víu, níu kéo, buộc ràng, gá nương, giả tạo. Hãy thắp sáng lên ngọn đèn thiền quán. Hãy thức dậy trong tình yêu và hãy bước đi bằng sự cô độc trong mỗi phút giây hiện hữu của cuộc đời. Tình yêu thành tựu trong thiền quán là đó.
Thiền quán ví như người cha. Tình yêu ví như bà mẹ. Trong mỗi người chúng ta đều có hai giòng máu của mẹ và của cha. Chúng ta có tình yêu bên trong chúng ta. Tình yêu đó chính là ta, mà không phải người khác mang đến.
Có những cuộc tình đã đổ vỡ. Có những mối tình đã chia tay. Có những cuộc vui đã mỏi mệt và có những cuộc đời đã đổi thay. Rồi tất cả sẽ còn lại những gì trong cuộc sống? Mỗi người phải tự trả lời câu hỏi ấy bằng chính cuộc đời mình. Mỗi người phải tự chúng nghiệm câu hỏi ấy bằng con tim và lý trí của mình. Nếu bạn đã ngã một lần hay bảy lần trong cuộc sống yêu đương, thì thiền quán sẽ giúp bạn đứng dậy chín lần trong im lặng để bạn có thể thong thả, tự do cô độc bước đi trên những đoạn đường còn lại của cuộc đời.
Tôi muốn viết thêm điều này. Mỗi người chúng ta dù có tình yêu hay không, dù có thiền quán hay không, hay dù không có gì cả trong cuộc đời. Nhưng cuối cùng, mỗi chúng ta vẫn phải bước đi như kẻ lữ hành cô độc và mỗi chúng ta cũng chỉ là những người lữ khách, đến và đi trong âm thầm, lặng lẽ giữa cuộc đời. Dù trái đất ngừng quay, dù hoa kia ngừng nở, dù mây trời tắt lặn, thì sự cô độc của mỗi người chúng ta vẫn còn mãi với thời gian và với không gian. Sự cô độc đó, là người bạn đồng hành tuyệt cùng nhất, là người yêu lý tưởng tuyệt diệu nhất trên mỗi con đường trở về của mỗi chúng ta.
Tánh Thiện