Mạnh Tử mồ côi cha từ nhỏ và chịu sự nuôi dưỡng giáo dục của mẹ là Chương Thị, sau này được gọi là Mạnh Mẫu. Mạnh Mẫu nổi tiếng với câu chuyện 3 lần chuyển nhà để cho con trai mình được sống, học tập trong ngôi trường và môi trường giáo dục tốt nhất.
Lần đầu tiên hai mẹ con Mạnh Tử chuyển nhà khi ấy nhà gần ở nghĩa địa. Mạnh Tử thấy người ta đào, chôn, lăn, khóc, về nhà cũng bắt chước theo đào, chôn, lăn, khóc. Bà Mẹ trong lòng thầm nghĩ : “Chỗ u ám, dối gian như vậy không phải chỗ con ta ở được”.
Lần thứ hai bà mới dọn nhà ra gần chợ. Mạnh Tử ở gần chợ thấy người buôn bán điên đảo lọc lừa lẫn nhau, Bà mẹ lại nghĩ : “Chỗ thị phi này cũng không phải chỗ con ta ở được”.
Lần cuối Mạnh Mẫu bèn dọn nhà đến ở cạnh trường học. Mạnh Tử ở gần trường học, thấy trẻ đua nhau học lễ nghĩa, nhân cách, cũng ham học theo với chúng bạn cắp sách vở đến trường. Bấy giờ bà mẹ mới vui lòng nghĩ: “Chỗ này là mới thực sự là chỗ cho con ta nên người !”
Một hôm, thầy Mạnh Tử thấy nhà hàng xóm giết heo, về hỏi mẹ: “Người ta giết heo làm gì vậy mẹ ?”
Bà mẹ đang bận chuyện nhà nên nói đùa với con : “Để cho con ăn đấy !” Nói xong, bà hối hận nghĩ lại: “Ta lỡ miệng rồi ! Con ta thơ dại, ý thức còn mới mở mang mà ta lại nói đùa với nó thì chẳng khác nào dạy nó nói dối hay sao ?” Nghĩ vậy bà đi mua thịt heo về cho con ăn thật.
Lại một hôm, Mạnh Tử bỏ học về nhà chơi. Bà mẹ đang ngồi dệt cửi, trông thấy liền cầm dao cắt đứt ngang tấm vải đang dệt trên khung, xúc động mà nói rằng: “Con đang đi học mà bỏ học thì cũng như ta đang dệt tấm vải này mà cắt đứt đi như vậy ! ”
Từ hôm đó Mạnh Tử cảm khái lời mẹ dạy, quyết không phụ tấm lòng của mẹ, chuyên tâm chuyện học tập, rồi về sau thành một bậc đại hiền vang danh ở thời Xuân Thu Chiến Quốc.
Mạnh Mẫu nổi tiếng là một bà mẹ có cách giáo dục con nghiêm khắc và chu đáo nhất trong lịch sử. Bà có những cách dạy con hiệu quả như chọn môi trường sống thích hợp với con để tránh những ảnh hưởng xấu từ môi trường bên ngoài đem lại. Đồng thời, bà gieo vào tiềm thức con cái đức tính chân thật để tạo cho con nếp sống đạo đức sau này, dạy con tính cần cù, chăm chỉ, siêng năng, không biếng nhác, có một thái độ kiên trì nhẫn nại, khắc phục khó khăn, gian khổ.
Lời bàn:
Tấm lòng của người mẹ thương con như trời biển mà còn mong muốn những điều tốt nhất cho con mình. Và tâm nguyện lớn nhất cũng chỉ là con mình được nên người ! Vậy mới biết những bậc vĩ nhân trên thế giới có được sự thành công mà nhiều người biết đến là đằng sau sự thấp thoáng của tình mẫu tử thiêng liêng, to lớn đó !