Sắc đẹp khuynh thành rồi cũng lụi tàn bởi đời người ngắn ngủi cùng lắm chỉ được trăm năm nếu không tu luyện, đó là lời răn của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni trong tích cổ được truyền tụng cho đến ngày nay.
Đức Phật sau khi khai ngộ vẫn tiếp tục tại thế để truyền Pháp cho chúng sinh. Ngài vẫn luôn sống cuộc sống khổ hạnh và đi ăn xin hàng ngày trong tâm thái điềm đạm, từ bi của người tu hành. Một ngày nọ trên đường về chùa, Ngài gặp một vị Bà La môn đi ngược chiều. Vị này nhìn thấy Đức Phật tướng mạo phi phàm anh tuấn khác người cảm thấy rất đắc ý bèn nảy ý định gả con cho Đức Phật. Vị Bà La môn tới gần và chào Đức Phật rồi nói: “Nhà sư trẻ đang đi đâu vậy? Tôi thấy người khí phách oai hùng tướng mạo anh tuấn, chắc chắn nếu hoàn tục sẽ rất tốt số đây, vinh hoa phú quý hưởng không bao giờ hết. Ta có con gái đẹp nghiêng nước nghiêng thành, ai nhìn thấy nó đều mê mẩn và muốn lấy làm vợ. Con gái ta vừa hay hôm nay tròn 16 có thể lấy chồng. Ta kén mãi chưa ưng ai, giờ gặp được nhà sư ta thấy rất hài lòng, hãy hoàn tục về làm con rể của ta. Chắc chắn người sẽ hạnh phúc cả đời, vạn người ghen tỵ”.
Đức Phật nghe xong từ tốn đáp: “Cám ơn hảo tâm của ông, nhưng ta đã là người tu hành, ta quen sống trong khổ hạnh và không màng đến bất cứ thứ gì trên đời này cả”.
Vị Bà La môn vội nói: “Nhà sư không tin à, con gái ta đẹp tuyệt trần, đàn ông nào nhìn cũng mê mẩn cả. Ta dám chắc nhà sư khi gặp con gái ta cũng sẽ mê mẩn sắc đẹp của nó mà đổi ý thôi. Để ta dắt nó tới gặp nhà sư nhé?”
Nghe vậy Đức Phật mỉm cười rồi đáp: “Thôi được”.
Vị Bà La môn nghe vậy rất vui mừng vội chạy về nhà bảo vợ: “Bà ơi tôi đã tìm được đấng lang quân cho con gái mình rồi. Nhìn tướng tá của người này rất phi phàm và anh tuấn, chắc chắn sau này sẽ làm nên nghiệp lớn. Gả con gái mình cho người này là sáng suốt nhất đấy. Bà gọi con ra ăn mặc đẹp đẽ để ra mắt người ta mau lên”.
Vợ ông bèn bảo: “Ông làm sao vậy, làm sao có thể vội vàng gả con gái như thế, con gái của chúng ta quá xinh đẹp, sao phải ra mắt họ vội đến vậy?”.
Bà La môn bèn nói: “Bà đừng lo, cứ bảo con gái mặc đẹp vào đi, tôi đảm bảo tới gặp họ bà sẽ thích ngay thôi”.
Thế là cặp vợ chồng giục con gái ăn mặc thật đẹp để tới gặp Đức Phật. Cô con gái vốn đã đẹp tuyệt trần, trang điểm vào nhìn muôn phần lộng lẫy.
Cặp vợ chồng và cô con gái quay lại nơi vị Bà La môn gặp Đức Phật, nhưng không thấy Ngài đâu, trên đất còn lưu lại những dấu chân. Họ lần theo dấu chân thì tới một chiếc cây, nơi Đức Phật đang nhắm mắt ngồi thiền
Vị Bà La môn bước nhẹ nhàng tới Đức Phật và nói: “Nhà sư, vợ chồng tôi mang con gái xinh đẹp tuyệt trần tới đây rồi. Ông hãy mở mắt ra nhìn xem, nó xinh đẹp đến nhường nào”.
Cô con gái nhìn thấy Đức Phật đã tỏ lòng cảm mến vì dung mạo phi phàm của Ngài, e thẹn cúi đầu mỉm cười.
Đức Phật khi ấy mở mắt nhìn 3 người đối diện và hỏi: “Ông cho biết ai là con gái của ông vậy? Tôi thấy có hai phụ nữ ở đây”.
Vị Bà La môn ngạc nhiên vô cùng: “Đây là cô con gái trẻ trung xinh đẹp của tôi, còn bên cạnh là mẹ nó, bà ấy đã hơn 40, chả nhẽ nhà sư không phân biệt được hay sao?”.
Đức Phật bèn đáp: “À tôi thấy rồi. Con gái ông trẻ còn vợ ông đã già nua. Cho tôi hỏi hơn 20 năm trước bà ấy nhìn thế nào?”.
Vị Bà La môn đáp: “20 năm trước bà ấy cũng tuyệt đẹp như con gái tôi bây giờ”.
Đức Phật lại hỏi: “Vậy thì 20 năm sau con gái ông bà trông sẽ thế nào?”.
Vị Bà La môn đáp: “20 năm sau thì sẽ nhìn giống vợ tôi thôi, có ai trẻ mãi được đâu?”.
Đức Phật khi ấy mỉm cười và nói: “Vậy mới nói, tôi nhìn con người chỉ thấy họ khác nhau về tuổi tác, không có đẹp hay xấu, bởi vì con người lúc còn trẻ trung thì khác, mà khi già rồi sắc đẹp cho dù trước đây có thế nào cũng tàn phai. Con người với đam mê sắc dục nên không thể nhìn thấu điều này. Nhưng tôi đã ngộ được chân lý ấy. Sắc đẹp bề ngoài như cái bẫy nhấn chìm con người, một khi rơi vào đó cứ thế chìm sâu. Ngoảnh đi ngoảnh lại thời gian vốn không từ một ai sẽ hủy hoại nhan sắc ấy, cũng như đời người, có ai sống quá 100 năm? Nhưng người tu luyện lại khác, nếu viên mãn người tu luyện sẽ không có khái niệm sinh tử, và để tu luyện cần đoạn tuyệt mọi hồng trần. Hãy ngộ điều này trước khi quá muộn: Đời người là bể khổ, mọi sự đều khổ”.
Vợ chồng Bà La môn nghe xong như tỉnh giấc mê, vội quỳ xuống xin Ngài nhận làm đệ tử để thoát khỏi nỗi khổ đời người.
Những lời răn của Đức Phật về đời người giúp chúng ta nhận ra rằng, không có gì là vĩnh viễn, bởi kiếp người quá ngắn ngủi. Sắc đẹp dù có khuynh thành lộng lẫy đi mấy rồi cũng sẽ tàn phai theo năm tháng, bởi con người sinh, lão, bệnh, tử là quy luật rồi. Chỉ có tu hành và gạt bỏ mọi ham muốn trần tục để tu hành viên mãn mới có thể thoát hết nỗi khổ của đời người mà thôi.
Biên dịch từ Secret China