Xưa, có người dùng hai cái chậu lớn để gánh nước. Theo thời gian, một trong hai cái chậu bị nứt, vì vậy khi gánh nước từ giếng về thì chỉ còn một nửa.
Cái chậu còn nguyên rất tự hào về sự hoàn hảo của mình, còn cái chậu nứt luôn bị cắn rứt vì không hoàn thành nhiệm vụ. Một ngày nọ, cái chậu nứt nói với người chủ:
– Tôi thật xấu hổ về mình. Tôi muốn xin lỗi ông!
– Ngươi xấu hổ về chuyện gì?
– Chỉ vì lỗi của tôi mà ông không nhận được đầy đủ những gì xứng đáng với công sức của ông.
– Không đâu, khi đi về ngươi hãy chú ý đến những luống hoa bên vệ đường. Người chủ từ tốn trả lời.
Quả thật, dọc theo vệ đường là những luống hoa rực rỡ. Cái chậu nứt cảm thấy vui vẻ phần nào, nhưng rồi về đến nhà nó vẫn còn phân nửa nước nên lại ray rứt:
– Tôi xin lỗi ông…
– Ngươi không chú ý rằng hoa chỉ mọc bên này đường, phía của ngươi thôi sao? Ta đã biết được vết nứt của ngươi và đã tận dụng nó. Ta gieo những hạt giống hoa bên vệ đường phía bên ngươi và trong những năm qua ngươi đã tưới cho chúng. Ta hái những cánh hoa đó để trang hoàng căn nhà. Nếu không có ngươi, nhà ta sẽ không ấm cúng và duyên dáng như thế này đâu.
Cho nên, nếu con người chúng ta là cái chậu nứt thì hãy tận dụng vết nứt của mình.
(Theo Nghệ thuật sống)
—o0o—
Bài Học Đạo Lý
Người xưa thường nói: “Dụng nhân như dụng mộc”. Nghĩa là như người thợ mộc biết tận dụng tất cả các loại gỗ lớn nhỏ tốt xấu để làm nên những chi tiết của các sản phẩm gỗ khác nhau, cũng vậy, dùng người cũng phải biết đặc điểm của từng cá nhân mà phân công lao động hợp lý nhằm mang lại hiệu quả cao nhất.
Như người gánh nước trong câu chuyện, khi chưa đủ điều kiện để khắc phục hoặc thay thế cái chậu nứt thì tốt nhất là khai thác khía cạnh hữu ích của vết nứt đó hơn là bực bội hay chán nản, thất vọng về nó. Không hất hủi hay bực bội về cái chậu nứt mà tận dụng nước rò rỉ từ cái chậu nứt ấy để tưới hoa, lấy hoa tươi trang trí nhà cửa đẹp đẽ là một thái độ ứng xử tràn đầy yêu thương và tuệ giác.
Nhưng quan trọng hơn chính là thái độ của cái chậu nứt, tức mỗi người chúng ta. “Nhân vô thập toàn”, không ai là người hoàn hảo cả, nói cách khác ai cũng là cái chậu nứt, chỉ có sự khác biệt là nứt nhiều hay ít mà thôi. Vì vậy, người có chánh tri kiến thì không bao giờ tự ti hay mặc cảm về “vết nứt” của mình.
Trước hết, nên quán sát về những ưu điểm của bản thân để vui sống. Ngoại hình của mình không đẹp, không sao, vì mình có đời sống nội tâm sâu sắc, đạo đức, nhân hậu, thương người. Công việc của mình rất tầm thường, thu nhập thấp, cũng chẳng hề gì, vì đó là một nghề lương thiện, chính đáng. Đời sống của mình chưa cao, nhưng chẳng sao, vì xung quanh ta còn vô số kẻ đói nghèo v.v… Thấy được như vậy, cuộc sống sẽ thanh thản và nhẹ nhàng hơn rất nhiều.
Sau đó thực tập nhận diện thật kỹ và sâu sắc về các “vết nứt” của mình để thấy được những đặc điểm tích cực, hữu ích của nó. Một hạn chế về học vấn sẽ giúp ta trở nên khiêm cung, không kiêu căng tự mãn. Một khiếm khuyết về sức khỏe sẽ giúp ta biết trân quý sự sống, không tự tàn hại thân thể, biết nâng đỡ và tương trợ lẫn nhau… Mặt khác, xung quanh ta có rất nhiều người khuyết tật, họ tàn nhưng không phế, vẫn cố vượt lên số phận làm gương sáng cho đời. Phải quán sát thật nhiều và sâu sắc cho đến lúc ta chấp nhận sống chung an ổn với các “vết nứt” của chính mình.
Và quan trọng hơn, nhờ ta “nứt” nên người mới thấy “lành”, chính “nứt” đã xây dựng nên, đã làm nổi bật yếu tố “lành”. Như hai mặt trước và sau của tấm huy chương, chúng nương nhau mà tồn tại. Bỏ mặt sau thô xấu thì không thể có mặt trước sáng chói vinh quang. Cho nên, những ai được “lành” mà không kiêu căng tự phụ đồng thời luôn biết ơn những người “nứt” để sẻ chia thì cuộc sống sẽ tươi đẹp biết nhường nào!
Quảng Tánh